Miholjsko leto koje greje dušu

Miholjsko leto je period, koji prema narodnom verovanju, nastupa posle praznika Miholjdana. On se obeležava 12. oktobra. Naziva se još i Mioljdan i Dan sv. Martina i praznuje se u narodu, ali se ne može vezati ni za jednog pravoslavnog sveca. Postoje naznake da ima veze sa svetim Arhandjelom Mihailom koga na danšnji dan praznuju katolici.

Ako se nastave topli dani i posle ovog praznika, narod ih naziva Miholjsko leto ili bablje (babino) leto jer se godišnje doba jesen povezuje sa poznim godinama života, kao što se proleće vezuje za radjanje novog života.

Ova pojava nije vezana samo za Srbiju. I ostale zemlje u kojima postoji četiri godišnja doba imaju svoje nazive za ovaj, ne tako redak, meteorološki fenomen.

U zemljama nemačkog govornog područja kao što su Švajcarska, Austrija, Nemačka naziva se “Altweibersommer” ( u prevodu: babino leto), kao i u većini evropskih zemalja. U Bugarskoj se naziva “cigansko ili sirotinjsko leto”.

Na području Južne Amerike ovaj naziv je “malo leto”. Zemlje u kojima je veliki uticaj katoličke crkve imaju nazive po svecima kao na primer Teresa od Ávila (Portugal, Španija, Francuska).

U Americi ali i Engleskoj Miholjsko leto se naziva “indijansko leto”. Ovaj izraz se pojavio u 18. veku, a poreklo mu je nejasno. Postoji više objašnjenja. Od toga da su u to vreme Indijanci odlazili da love i da su skupljali letinu koristeći lepe dane. Do toga da su se prvi posetioci američkog kontinenta prvi put susreli s ovim fenomenom kada su kročili na tlo novootkrivene zemlje.

Prema našem narodnom verovanju, ako se period toplih i suvih dana oduži, znači da će zima biti duga i hladna. Period posle Miholjdana je vreme kada su svi poljski radovi privedeni kraju. Žene se povlače u kuću i počinju da predu, tkaju i šiju. Veruje se da ono što se uradi u ovom periodu, praktično je nepoderivo.

Paučina

Još jedan zanimljiv fenomen se vezuje za ovo doba godine, a to je paukova mreža. Narod je naziva Marijina svila. Smatra se da ako nam se uplete u kosu, nikako ne treba da se uklanja jer se mogu naljutiti sile prirode.

Po nekim tumačenjima ovo je kosa koja otpada kad se češljaju veštice. Drugi smatraju da potiče od šumskih bića vila, a treći tvrde da je to kosa Bogorodice. Ako se niti paukove mreže upletu u kosu mlade devojke, veruje se da će se uskoro udati.

Istina je da je ova paukova mreža proizvod paukova koji se legu u ovo doba godine, a guste, lagane niti im omogućavaju da se “prevezu” na udaljena mesta.

Djordje Balašević – Miholjsko leto

…